Novruz Bayramı

Kaukaz to prawdziwy tygiel kulturowy. Barwny i mistyczny folklor przeplata się tu nieustannie z religią i trendami zapożyczonymi z zachodu. Połączenie surowego prawa Kaukazu, wiekowych tradycji, mentalności rodem ze Związku Radzieckiego, religii oraz współczesności daje nam wybuchową mieszankę, która jednych zachwyca, innym wydaje się kiczowata.

Dzisiaj opowiem Wam o święcie – Novruz Bayramy. Co kryje się pod tą tajemniczą nazwą ? Jak, gdzie i dlaczego jest celebrowane ? Jeśli jesteście ciekawi, zapraszam do lektury :)

20 marca to bez wątpienia wyjątkowy dzień, zarówno w Azerbejdżanie, jak i Iranie. To właśnie dzisiaj celebrowany jest Novruz Bayramy, czyli powitanie Nowego Roku oraz Wiosny. Święto to nie ma nic wspólnego ze współczesną religią tych państw – Islamem. Pierwotnie nawiązywało do Zaratusztrianizmu, którego wyznawcy nazywani są „czcicielami ognia”. Dzisiaj Novruz nie ma już znaczenia religijnego. Można powiedzieć, że jest jedynie tradycją przekazywaną z pokolenia na pokolenie.

Przygotowania rozpoczynają się już miesiąc przed właściwym świętem. Gospodynie mają pracy po łokcie, ale swoje obowiązki wykonują sumiennie i z uśmiechem na twarzy. Wiosenne porządki w domach, ogrodach i na cmentarzach są koniecznością. Kobiety muszą wykazać się również ogromną cierpliwością zdobiąc jajka, które wyglądem przypominają nasze kraszanki. Jedyną różnicą jest ornament, ponieważ w kaukaskiej wersji dominuje motyw „Buta”. Czas ten można śmiało nazwać radosnym. Wszędzie unosi się słodki zapach rodem z piekarni, a w powietrzu czuć ekscytację z powodu zbliżających się Świąt.

Cztery tygodnie przed właściwym świętem poświęcone są czterem żywiołom; wodzie, ogniowi, wiatrowi i ziemi. W każdy wtorek przed Novruzem dzieci i młodzież przeskakują przez ognisko lub nad świecami, co ma symboliczne znaczenie. Całemu wydarzeniu towarzyszą śpiewy i zabawa.

Novruz to bez wątpienia rodzinne święto. W tym wyjątkowym dniu wszyscy krewni gromadzą się przy syto zastawionym stole, na którym królują tradycyjne potrawy symbolizujące dobrobyt i będące wyrazem podziękowania.

Ozdobą każdego stołu jest „Koncza”, czyli srebrna taca, na której znajdują się bakalie, barwione jajka, tradycyjne słodkości, świece oraz zielone pędy z nasion pszenicy.

Ciekawą tradycją, która już niestety zanika, jest zbieranie słodkości przez dzieci. Niegdyś podbiegały one do drzwi domów, pukały, zostawiały czapkę i uciekały. Po chwili wracały po czapkę wypełnioną słodkościami. Coś na kształt współczesnego Halloween.

Niestety nigdy nie miałam okazji osobiście brać udziału w celebracji Novruz Bayramy. Jednak z relacji moich znajomych wywnioskowałam, że jest to najpiękniejsze i najradośniejsze święto w Azerbejdżanie. Najciekawsze tradycje możecie zobaczyć w filmiku poniżej.